สรรพคุณใบบัวบก

ถิ่นกำเนิด และการแพร่กระจาย
บัวบกหรือใบบัวบก มีถิ่นกำเนิดเดิมในทวีปแอฟริกาใต้ ต่อมาจึงถูกนำเข้ามาปลูกในอินเดีย ประเทศอเมริกาใต้ อเมริกากลาง รวมถึงประเทศในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเอเชียเหนือ ปัจจุบัน แพร่แพร่กระจายทั่วโลก ทั้งในประเทศเขตร้อน และเขตอบอุ่น พบแพร่กระจายในประเทศแถบอเมริกา ยุโรป แอฟริกา และเรื่อยมาจนถึงทุกประเทศในเอเชีย ส่วนประเทศไทยพบบัวบกขึ้นในทุกภาค

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
บัวบกเป็นพืชล้มลุกอายุหลายปี มีลำต้นเป็นไหล(stolen) เลื้อยไปตามพื้นดินหรืออยู่ด้านล่างหน้าผิวดิน ไหลมีลักษณะทรงกลม ไหลอ่อนมีสีขาว ไหลแก่มีสีน้ำตาล ขนาดประมาณ 0.2-0.4 มิลลิเมตร ยาวได้มากกว่า 1 เมตร ไหลมีลักษณะเป็นข้อปล้อง บริเวณข้อเป็นจุดแทงออกของก้านใบ ส่วนด้านล่างของข้อมีรากแขนงแทงลึกลงดิน และแต่ละข้อแตกแขนงแยกไหลไปเรื่อยๆ ทำให้ต้นบัวบกขึ้นปกคลุมพื้นที่โดยรอบได้อย่างหนาทึบ

ประโยชน์บัวบก
1. รับประทานสดคู่กับอาหารต่างๆ อาทิ ลาบ ซุบหน่อไม้ ก๋วยเตี๋ยว และผัดไทย เป็นต้น
2. ใบบัวบกล้างน้ำให้สะอาด ก่อนใช้ปั่นผสมกับน้ำตาลดื่ม หรือนำไปต้มน้ำดื่ม หรือที่เรียกว่า น้ำใบบัวบก
3. ใช้เป็นส่วนประกอบของอาหารคาว ช่วยในกระปรับปรุงรส และช่วยดับกลิ่นคาวเนื้อ คาวปลา
4. น้ำต้มเคี่ยวจากใบบัวบกใช้เป็นส่วนผสมสำหรับทำเครื่องสำอาง และผลิตภัณฑ์ต่างๆ อาทิ สบู่ ครีมอาบน้ำ แซมพูสระผม

สารสำคัญที่พบ
• Asiaticoside
• Phellandrene
• Madecassic acid
• D-Arabinose
• L-Rhamnose
• Kaempferol
• Madasiatic acid
• Betulinic acid
• Isothankunic acid
• Bicycloelemene
• Campesterol
• Madecassoside
• Stigmasterol
• Quercetin

สรรพคุณใบบัวบก
ใบ และลำต้น (ใช้รับประทานหรือต้มดื่ม)
– ช่วยรักษาอาการช้ำใน บรรเทาอาการตกเลือดในช่องท้อง และเลือดคั่งในเนื้อเยื่อ
– บรรเทาอาการปวดศีรษะ และเป็นไข้
– แก้อาการมึนศีรษะ
– ช่วยบำรุงหัวใจ บำรุงกำลัง
– ช่วยรักษาอาการร่างกายอ่อนเพลีย ร่างกายเมื่อยล้า
– บรรเทาอาการปวดตามข้อ ตามกล้ามเนื้อ
– แก้อาการท้องผูก กระตุ้นระบบขับถ่าย
– แก้อาการท้องอืด อาหารไม่ย่อย
– ช่วยการย่อยอาหาร ช่วยเจริญอาหาร
– แก้โรคซาง แก้โรคดีซ่านในเด็ก
– ช่วยบำรุงตับ และไต แก้โรคตับอักเสบ
– ช่วยบำรุงสายตา แก้ตาพร่ามัว
– ช่วยบำรุงประสาท บำรุงสมอง และกระตุ้นความจำ
– ช่วยให้ผ่อนคลาย จิตในสงบ ไม่ว้าวุ่น
– รักษาโรคอาการทางประสาท
– รักษาระดับความดันโลหิตให้เป็นปกติ
– เป็นยาขับโลหิตเสีย
– ใช้เป็นยาแก้ร้อนใน
– แก้กระหายน้ำ บรรเทาอาการไอ อาการเจ็บคอ
– แก้อาการเจ็บคอ รักษาโรคหลอดลมอักเสบ
– รักษาอาการหืดหอบ แก้โรคลมชัก
– ช่วยบรรเทาอาการปวดฟัน
– รักษาโรคปากเปื่อย
– ช่วยขับปัสสาวะ แก้อาการปัสสาวะไม่ออก ปัสสาวะเล็ด
– แก้โรคนิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะ
– ช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหาร
– แก้โรคบิด โรคอาหารเป็นพิษ
– รักษาโรคริดสีดวงทวาร
– แก้อุจจาระเรื้อรัง แก้อุจจาระเป็นเลือด
– ช่วยขับระดู กระตุ้นประจำเดือนให้มาปกติ และแก้อาการปวดประจำเดือน
– รักษาฝี ช่วยให้ฝียุบ
– รักษาโรคฝีดาษ โรคเรื้อน โรคอหิวาต์ โรคซิฟิลิส โรครูมาตอยด์ และวัณโรค

ใบ และลำต้น (บด ขยำ หรือต้มน้ำสำหรับใช้ภายนอก)
– รักษาโรคผิวหนังอักเสบ
– ช่วยถอนพิษจากแมลงกัดต่อย ช่วยลดอาการบวม และปวดจากแผลถูกต่อย
– ใช้เป็นยาช่วยห้ามเลือด
– ช่วยรักษาตาปลา
– รักษาโรคผิวหนังอักเสบ
– แก้โรคหัด ช่วยรักษาโรคผิวหนัง กลาก เกลื้อน โรคเรื้อน
– ช่วยรักษาบาดแผล แผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก แผลเปื่อย และแผลสด

เมล็ด
– ช่วยลดไข้ แก้อาการปวดศีรษะ
– ใช้แก้โรคบิด
– สารสกัดจากใบบัวบกใช้เป็นส่วนผสมของครีมทาผิว มีส่วนช่วยลดเม็ดสีเมลานินในเซลล์ผิว ทำให้ผิวขาวขึ้น
– ใช้เป็นส่วนผสมหรือทำยาสมุนไพรขนานปัจจุบัน ได้แก่
– ยาครีมใบบัวบก ลดอาการฟกซ้ำ ที่มีสารสกัดของใบบัวบกประมาณร้อยละ 7
– ยาใช้ภายนอก สำหรับสมานแผล และรักษาแผล
– ยาชงใบบัวบกสำหรับดื่ม และยาแคปซูลสำหรับรับประทาน ใช้แก้ไข้ แก้ร้อนใน และแก้อาหารฟกช้ำ
– น้ำต้มจากใบบัวบกใช้ชโลมผมหรือผสมกับแซมพูสำหรับสระผม ช่วยลดอาการผมร่วง ทำให้ผมดกดำ และชะลอการหงอกของเส้นผม